Monografia, na którą składają się teksty 18 badaczy z całej Polski ukaże się na początku lipca br. Autorzy, w znakomitej części doświadczeni i znani naukowcy, podejmują w niej tematy dotyczące m.in. kolektywizacji, kultury czy tradycji wsi na terenach włączonych do Polski po II wojnie światowej. Reprezentują oni różne dyscypliny nauki: socjologię, historię, nauki o kulturze, co sprawia, że książka jest interdyscyplinarnym spojrzeniem na wieś, różnorodnym i z wielu perspektyw.
Książka dzieli się na dwie części. Pierwsza z nich nosi tytuł „Długi cień wojny - władza żąda, wieś sobie radzi”, w której znajdują się artykuły dotyczące m.in. uwłaszczania gospodarstw rolnych, kolektywizacji wsi, działalności PGR-ów czy modernizacji rolnictwa w latach 80. i 90. W drugiej części zatytułowanej „Dziedzictwo - niechciane, trudne, oswajane” znajdują się teksty poruszające kwestie: zagospodarowania i rozwoju architektonicznego terenów wiejskich, tradycji kulturowych oraz tożsamości mieszkańców wsi. Autorami tekstów są badacze z ośrodków akademickich z całej Polski, m.in. Wrocławia, Olsztyna, Łodzi, Zielonej Góry, Szczecina czy Słupska. Historycy, socjolodzy, antropolodzy, geografowie; naukowcy, muzealnicy, regionaliści.
Publikacja jest pokłosiem konferencji, która odbyła się w maju 2019