**WUWA 1929–2019 Wrocławska wystawa Werkbundu **
Jadwiga Urbanik, “WUWA 1929-2019 Wrocławska wystawa Werkbundu”, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Wrocław 2019, oprawa twarda, obwoluta.
Monograficzne, pełne opracowanie tematu, oparte na oryginalnych materiałach archiwalnych przechowywanych w Muzeum Architektury we Wrocławiu. Autorka ukazuje złożony charakter eksperymentalnego osiedla WUWA i określa rolę, jaką dzięki niemu odegrał Wrocław w architektonicznym ruchu „Neues Bauen”, oraz wyznacza mu stosowne miejsce w historii architektury XX wieku. Książka otrzymała najbardziej prestiżową nagrodę w polskim muzealnictwie, Sybillę 2009.
Na terenach między dzisiejszymi ulicami Zygmunta Wróblewskiego, Tramwajową, Edwarda Dembowskiego, Zielonego Dębu i Mikołaja Kopernika, z inicjatywy Werkbundu i we współpracy z miejskimi władzami budowlanymi wybudowano w 1929 roku eksperymentalne osiedle mieszkaniowe, sfinansowane przez wrocławskie Towarzystwo Budowy Osiedli. Do jego realizacji zaproszono jedenastu architektów, dając im pełną swobodę twórczą. Byli to: Paul Heim, Albert Kempter, Theodor Effenberger, Ludwig Moshamer, Heinrich Lauterbach, Paul Häusler, Moritz Hadda, Emil Lange, Gustav Wolf, Hans Scharoun i Adolf Rading. Autorami koncepcji urbanistycznej osiedla byli Heinrich Lauterbach i Adolf Rading. W przygotowaniu planów budynków i urządzaniu wnętrz braly udział przedstawicielki Związku Gospodyń Domowych z Wrocławia.
Celem budowy osiedla było przedstawienie nowych typów tanich małych i średnich mieszkań, mających wówczas tak ogromne społeczne znaczenie, a także nowatorskich technologii i materiałów budowlanych, które miały być przetestowane w trudnym śląskim klimacie. Paul Häusler, jeden z twórców osiedla pisał: *Do czego należy dążyć? Do słońca, powietrza i przestrzeni w mieszkaniu i poza nim (…). *
Budowa osiedla trwała tylko trzy miesiące. Zaprezentowano wielorodzinne domy czynszowe różnego typu (klatkowy, galeriowy, wysokościowy, z mieszkaniami dwupoziomowymi) i domy jednorodzinne w układzie szeregowym oraz jedno- i dwurodzinne domy wolno stojące o wyższym standardzie niż czynszowe (o powierzchni przekraczającej 150 metrów kwadratowych), o efektownej formie architektonicznej zespolonej z otaczającą zielenią, domy związane z ideą „Neuer Mensch”, potrzebą światła, powietrza i słońca. Przedstawiono ponadto różne rozwiązania funkcjonalne w zakresie rozplanowania domów. Gotowe domy z urządzonymi wnętrzami były udostępnione do zwiedzania przez trzy i pół miesiąca, a następnie zostały wynajęte przez wrocławskie Towarzystwo Osiedlowe Wrocław SA na dwa lata w celu wypróbowania w praktyce założeń nowej architektury. Po zamknieciu wystawy rozwinęła się tutaj dzielnica artystyczna. Do domów, okrzykniętych przez kręgi konserwatywne jako „ultranowoczesne”, wprowadzili się przede wszystkim pracownicy wrocławskiej Akademii Sztuki, architekci, śpiewacy i pisarze.
Drugie wydanie zostało rozszerzone o obszerny aneks, w którym pojawiły się najnowsze informacje dotyczące procesu rewaloryzacji, jakiemu poddano przestrzenie publiczne oraz budynki wchodzące w skład całego osiedla WuWa.
