W piątek 20 grudnia poznaliśmy wyniki jednoetapowego, realizacyjnego konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej przebudowy i rozbudowy zespołu Muzeum Architektury we Wrocławiu. Organizatorem konkursu było Muzeum, przy udziale wrocławskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich i Gminy Wrocław.

NAGRODZONE PROJEKTY

Pod ocenę Sądu Konkursowego pod przewodnictwem arch. Macieja Miłobędzkiego trafiło 36 projektów. W obradach jury, prowadzonych w dniach 17-20 grudnia w siedzibie Muzeum Architektury, wzięli również udział przedstawiciele władz Wrocławia, Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Daniel Gibski oraz zaproszeni biegli z różnych dziedzin.

– To nie była jednomyślna decyzja – mówi Przewodniczący Sądu Konkursowego, arch. Maciej Miłobędzki. – Właściwie do ostatniej chwili w grze było kilka projektów, co do których ścierały się nasze opinie. Wygrała koncepcja, za którą stoi ciekawa narracja i bardzo silny przekaz.

Decyzją Sądu Konkursowego przyznano trzy nagrody i trzy równorzędne wyróżnienia.

Laureatem I Nagrody została pracownia TŁO Michał Sikorski Architekt z Warszawy (zespół autorski: Michał Sikorski, Nicolo Signori, Anna Nauwaldt, Michalina Kubiak, Natalia Budnik; współpraca: Jan Jabłoński, Mateusz Zawadzki, Pola Machinska, Justyna Zawada, Michał Salamonowicz, Aleksandra Kędziorek, MIOVIZ, Fundacja BRDA).

– Spróbujmy sobie wyobrazić Muzeum Architektury jako duży dom architektów, gdzie stare miesza się z nowym, a organiczne ze sztucznym – mówią o zwycięskim projekcie jego autorzy. – Nowy budynek projektujemy jako wielkoskalową „półkę” na eksponaty – fragmenty budynków rozebranych lub modernizowanych, które już są – lub w przyszłości będą – w posiadaniu Muzeum. Tak projektowany budynek jest zarówno tłem dla ekspozycji, jak i sam staje się częścią kolekcji.

• uzasadnienie jury: *Pierwszą nagrodę przyznano za trafne wpisanie projektu w misję, plany i potrzeby Muzeum — zarówno funkcjonalne, jak i symboliczne. Splatając w jeden gest reinterpretację przeszłości z refleksją na temat współczesności i przyszłości projektanci w sposób świadomy zdecydowali się na użycie materiałów pochodzących z odzysku, minimalizując ślad węglowy obiektu i ograniczając zużycie zasobów naturalnych. Wszystkie zaś nowe elementy projektowane będą zgodnie z zasadą design for disassembly— czyli zakładając ponowne ich wykorzystanie, wprowadzając do dyskusji refleksję nad pełnym cyklem życia budynku.
• Projekt jest wyraźnym sygnałem w przestrzeni miasta zaznaczającym istnienie Muzeum Architektury, jedynej takiej instytucji w kraju, jednej z nielicznych w Europie. Proponując przeniesienie na zewnątrz, do przestrzeni miejskiej, na elewację budynku ekspozycji złożonej z elementów i detali nieistniejących już obiektów architektonicznych. Wprowadza to rozwiązanie jako strategię, projekt kuratorski, który realizowany ma być we współpracy z zespołem muzeum.*

Odwołano się jednocześnie do tożsamości instytucji, której misją w początkowych latach istnienia było dokumentowanie procesu odbudowy zniszczonego wojną miasta, a także kolekcjonowanie materialnych pozostałości zniszczonych budynków.

Ważnym gestem architektonicznego ustępstwa - i subtelnym nawiązaniem do tradycji miejsca - jest umieszczenie w obrębie elewacji donic, z których wyrastające pnącza porosną gmach, nakładając na niego dodatkową, biologiczną warstwę, podobną do tej która porasta historyczną siedzibę muzeum. Autorzy nagrodzonej pracy dostrzegli też różnorodność i potencjał przestrzeni publicznych otaczających siedzibę muzeum. W interesujący sposób definiują każdą z nich, programując różnorodne funkcje - kontemplacji, spotkań, eksperymentów, projektując odpowiednie wyposażenie pod kątem różnorodnych użytkowników i zróżnicowanych aktywności oraz proponując charakterystyczne zestawy roślin.

II nagrodę w konkursie otrzymało biuro architektoniczne Ch+ z Wrocławia (zespół autorski Mikołaj Smoleński, Grzegorz Kaczmarowski, Agnieszka Chrzanowska, Wojtek Chrzanowski, Aleksandra Galant)

• uzasadnienie jury:
• Drugą nagrodę przyznano za poszukiwanie odwracalnych i wstrzemięźliwych ingerencji w zakresie kościoła w postaci modułowych elementów o charakterze meblarskim. Konsekwentne decyzje projektowe, sprawność warsztatową i spójne rozwiązania materiałowe. Powściągliwy charakter budynku badawczego reinterpretujący tradycyjne materiały. Dostrzeżono walor podniesienia dachu nad skrzydłem wschodni w celu wkomponowania komunikacji oraz próbę uchronienia cisu w dziedzińcu zachodnim.

III nagroda przypadła zespołowi Jędrak-Kościesza Pracownia Projektowa Sp. z o.o. z Warszawy (zespół autorski: Karina Jędrak-Kościesza, Wojtek Motyka)

• uzasadnienie jury:
• Trzecią nagrodę przyznano za umiejętne wpisanie się w układ urbanistyczny ulicy Bernardyńskiej, podejmując dialog z formą szczytu oraz odsłonięcie zespołu klasztornego. Za operowanie spójnym językiem form i materiałów w zakresie nowoprojektowanej zabudowy i projektowanego pawilonu wejściowego. Sąd konkursowy docenia próbę ponownego użycia materiałów.

Wyróżnienia otrzymali:

1) Kuryłowicz & Associates Sp. z o.o. (zespół autorski: Piotr Żabicki, Piotr Marciniak, Katarzyna Bartela, Karolina Czumaj, Weronika Dardzińska, Emilia Krajewska, Maria Saloni-Sadowska, Jakub Szczepański)

uzasadnienie jury: Wyróżnienie przyznano za próbę dyskusji z założeniami programowymi, zauważanie potencjału drzemiącego w koncepcji Parku Muzeów oraz za rozwiązania strefy edukacyjnej.

2) Karol Żurawski (zespół autorski: Karol Żurawski, Szymon Chwazik, Marcin Kwietowicz)

uzasadnienie jury: Wyróżnienie przyznano za rozwiązania ekspozycji zmiennej w prezbiterium oraz za powściągliwe i dobre rozwiązania detali wnętrz.

3) Atelier Tektura Sp. z o.o. (zespół autorski: Barbara Kozielewska, Michał Kozielewski, Mateusz Kluczek, Paulina Bartosik, Kamila Doniec, Paulina Kapiszka, Oskar Kozaczewski, Łukasz Petelski, Katarzyna Piotrowska, Anna Puchalska, Agnieszka Turczyńska, Adrianna Waleszczak-Owczarek, Stanisław Ignaciuk, Maciej Czyński, Michał Bogusławski, Katarzyna Korczak, Jakub Okólski, Bartłomiej Siekierkowski, Arnold Prasalski)

uzasadnienie jury: Wyróżnienie przyznano za rozwiązania ekspozycji stałej i zmiennej oraz walory estetyczne.

Michał Duda, dyrektor Muzeum Architektury: – Zwycięski projekt to moim zdaniem projekt, który w ciekawy sposób splata kilka wątków. Z jednej strony mówi dużo o przeszłości, w tym o tożsamości tej instytucji, która przecież na samym początku swojej działalności zajmowała się głównie zbieraniem pozostałości po nieistniejących budynkach. Z drugiej strony mamy tu bardzo ciekawą, współczesną refleksją o cyrkularności istnienia obiektów. Warto wyraźnie podkreślić, że według mnie to nie jest skończony projekt, a raczej zaproszenie dla całego naszego zespołu do dalszej, wspólnej pracy nad strategią jego realizacji. To jest otwarcie zupełnie nowego rozdziału.

• Co dalej?
• Autorzy zwycięskiej koncepcji otrzymają zaproszenie do dalszych prac nad projektem realizacyjnym. Po zawarciu stosownej umowy, zostanie sporządzona dokumentacja projektowa. Przewidywany koszt wykonania przebudowy i rozbudowy Muzeum Architektury przekroczy 110 milionów złotych. Finanse na ten cel będą pozyskiwane z dotacji unijnych.

Wystawę pokonkursową, na której zaprezentowano wszystkie projekty nadesłane do konkursu, można oglądać w Muzeum Architektury we Wrocławiu od 21 grudnia do końca stycznia 2025 roku.