O czym szepczą rośliny?

wykład prof. Hazema Kalajiego

18.5.2023

O czym szepczą rośliny? - w ramach wydarzeń to­warzyszących wystawieGreen­house Silent Disco, za­praszamy na spotkanie z pro­fe­sorem Hazemem Kalajim z Katedry Fizjologii Roślin In­sty­tutu Bi­ologii SGGW. To właśnie badania prowad­zone przez prof. Kala­jiego stały się in­spiracją dla stworzenia na­jbardziej zielonej in­sta­lacji we Wrocławiu.

O tym, że rośliny przeprowadzają proces fo­to­syn­tezy, dzięki któremu dostar­czają nam tlen, wie większość z nas. Ale czy słyszeliście o tym, że proces ten może być także specy­ficznym rodza­jem ich języka? Dzięki niemu rośliny ko­mu­nikują światu (i między sobą) o swoich potrze­bach. To zjawisko porozu­miewa­nia się roślin w obrębie własnych społeczności i między­gatunkowo zbadał i opisał prof. Hazem M. Kalaji, naukowiec związany z Katedrą Fizjologii Roślin In­sty­tutu Bi­ologii Szkoły Głównej Gospo­darstwa Wiejskiego w Warsza­wie. Jego fas­cynujące od­krycia stały się dla nas kanwą sce­nar­iusza wystawy Green­house Silent Disco, prezen­towanej na­jpierw podczas 23. Tri­en­nale Sztuk Deko­ra­cyjnych i Ar­chitek­tury Współczesnej w Medi­olanie, a od 31 marca br. pokazy­wanej właśnie w Muzeum Ar­chitek­tury we Wrocławiu.

A wszys­tko zaczęło się w latach 90., kiedy Kalaji odbywał staż naukowy na Uni­w­er­syte­cie w Genewie. Opra­cował wówczas niein­wazyjną metodę badania kondy­cji roślin, która polegała na po­mi­arze sygnału flu­o­res­cencji chlo­ro­filu. Aby cały proces doszedł do skutku, należało na­jpierw skali­brować system, tzn nauczyć go, które sygnały świadczą o tym, że doszło do zaburzeń w pro­ce­sie fo­to­syn­tezy. Uzyskano to dwoma meto­dami – po­mi­arem sygnału flu­o­res­cencji spec­jal­nym urządzeniem oraz elim­i­nacją danego składnika min­er­al­nego i analizą chemiczną. Wszys­tkie wyniki trafiały później do „systemu”, który je analizował.

Przeprowadze­nie tego ekspery­mentu umożliwił tajem­niczy i niezwykle czuły enzym PSII. To właśnie on wysyłał sygnał do „czarnej skrzynki” w sposób sposób ana­log­iczny do tego, jaki wysyła serce człowieka. Okazało się wówczas, że rośliny wyraźnie reagują na bodźce, które docierają do nich z zewnątrz. Są czułe na dotyk, dźwięk, obecność człowieka czy wzrost temperatury.

O swoich od­kryci­ach i trwającej od lat pracy naukowej nad badaniem potrzeb i zdolności roślin, prof. Hazem Kalaji opowie podczas spec­jal­nego wykładu i oprowadza­nia po wys­tawie, na które za­praszamy w czwartek 18 maja o godzinie 18.30. Wstęp wolny!