To jedyne we Wrocławiu osiedle, które od początku wymyślono i do końca zrealizowano jako osiedle modernistyczne. Mimo wielu zmian, jakie na przestrzeni kilku dekad zaszły w bryłach poszczególnych budynków, do dziś zachowało ono niezmieniony układ przestrzenny i klimat kameralnego, spójnego pod względem architektonicznym założenia. Już niedługo – dokładnie 26 kwietnia 2028 roku – minie setna rocznica jego zaprojektowania. W najbliższą sobotę (4 października) nasze kroki kierujemy na Księże Małe!
Do 1928 roku Księże Małe było niewielką, podwrocławską wsią. Pierwsze plany jego nowego zagospodarowania pojawiły się w 1908 roku, a następne w 1921 – w ramach konkursu na rozbudowę Wrocławia. Do sporządzenia ostatecznego planu nowego miejskiego osiedla zasiedli w 1928 roku Fritz Behrendt i Heinrich Knipping – zakładał on budowę 700 mieszkań dla ok. 3 tysięcy osób. Do prac projektowych zaangażowani byli współtwórcy wzorowego osiedla WuWA, Paul Heim i Albert Kempter, oraz Hans Thomas, Rudollf Sack i Gustav Wolf.
Księże Małe z lotu ptaka, zdjęcie lotnicze z 1932 roku
Głównym założeniem twórców Księża Małego było zapewnienie jego mieszkańcom “minimum socjalnego”, czyli mieszkań zaprojektowanych zgodnie z reformatorskim ruchem Bauhausu i Neues Bauen – dobrze oświetlonych, przewiewnych, otoczonych zielenią. Dlatego między budynkami utworzono zielone dziedzińce, z placami zabaw, obsadzone specjalnie dobieranymi gatunkami drzew. Ponieważ nieodzownym warunkiem były niskie koszty budowy osiedla, a w konsekwencji niskie czynsze, zrezygnowano z łazienek w mieszkaniach oraz poddaszy z suszarniami – usytuowano je w centralnej, wspólnej dla wszystkich mieszkańców łaźni i suszarni.
Pocztówka z Księża Małego, zbiory: polska-org
Podczas sobotniego spaceru, prowadzonego przez Michała Chaderę z działu edukacji MA oraz pasjonatów z lokalnej grupy Księże w Pełni, odwiedzimy całe osiedle: przejdziemy ulicami Katowicką, Chorzowską i Opolską, zobaczymy ceramiczne płaskorzeźby i rzeźby plenerowe, zajrzymy na wewnętrzne dziedzińce, a następnie skierujemy nasze kroki w stronę Kościoła pw. NMP Wspomożycielki Wiernych i Przepompowni na Świątnikach. Posłuchamy nie tylko o architekturze, ale i o życiu codziennym na Księżu: lokalnych inicjatywach i wydarzeniach, które są tu organizowane.
- NIE MA JUŻ MIEJSC NA TO WYDARZENIE!
- KIEDY: sobota, 4 października 2025 r., godzina 12.00
- GDZIE: Księże Małe, Wrocław
- Prowadzenie: Michał Chadera + Księże w Pełni
- Ilość miejsc ograniczona!
BIO
Michał Chadera – historyk i edukator architektoniczny, od 2023 roku zawodowo związany z Działem Edukacji Muzeum Architektury we Wrocławiu. Absolwent Dziedzictwa Kultury Materialnej na Uniwersytecie Wrocławskim. Bada i popularyzuje zagadnienia związane z architekturą i urbanistyką oraz historie lokalne. Autor i współprowadzący licznych wydarzeń kulturalnych – wykładów, warsztatów i spacerów. Koordynator cyklu „Spotkajmy się w mieście”.
Zapraszamy!