Hans Poelzig we Wrocławiu: architektura i sztuka

wykład

5.4.2024

Za­praszamy na wykład dr. Jerzego Ilkosza to­warzyszący wystawieGdyby. Niezre­al­i­zowane wizje nowoczes­nego Wrocławia.

Hans Poelzig – jeden z najważniejszych ar­chitektów XX stule­cia i teo­re­tyk ar­chitek­tury, pedagog i an­i­ma­tor życia artysty­cznego we Wrocławiu. Od 1900 roku kierował Królewską Szkołą Sztuki i Przemysłu Artysty­cznego we Wrocławiu, przemi­anowaną w 1911 roku na Akademię Sztuki i Rzemiosła Artysty­cznego. W swej działalności ped­a­gog­icznej kładł ogromny nacisk na swo­bodny rozwój zdolności twórczych każdego stu­denta. W tym celu wprowadził in­dy­wid­u­alne kształcenie w warsz­tat­ach rzemieślniczych, pod okiem wybranego mistrza. Podczas swych zajęć zachęcał uczniów do pro­jek­towa­nia in­dy­wid­u­al­nych wnętrz, dos­tosowanych do konkret­nego miejsca i za każdym razem innych. Wiele uwagi poświęcał aranżacjom wnętrz mieszkalnych i pro­jek­towa­niu do nich mebli, pracując nad tymi tem­atami razem ze studentami.

Hans Poelzig, fabryka Werdermühle we Wrocławiu, elewacja południowa, 1907, zbiory Muzeum Ar­chitek­tury we Wrocławiu

Hans Poelzig urodził się 30 kwiet­nia 1869 roku w Berlinie. W latach 1879–1888 uczęszczał do gim­nazjum Vic­torii w Pocz­damie, w latach 1888–1894 stu­diował w Wyższej Szkole Tech­nicznej w Char­lot­ten­burgu, m.​in. u Carla Schäfera, którego stu­den­tami byli również Max Berg i Fritz Schu­macher. Wiosną 1900 roku Poelzig został nomi­nowany na stanowisko pro­fe­sora rysunku ar­chitek­ton­icznego i sto­larstwa artysty­cznego w Królewskiej Szkole Sztuki i Przemysłu Artysty­cznego we Wrocławiu. Związany był z kręgiem in­telek­tu­al­istów i artystów sku­pi­onych wokół salonu Alberta i Toni Neiserów, w którym spo­tykali się m. in. Carl i Gerhart Haupt­man­nowie, Richard Muter, Werner Sombart, Gustav Mahler czy Richard Strauss.

Hans Poelzig, bi­urowiec u zbiegu ulic Ofiar Oświęcim­s­kich i Łacia­rskiej we Wrocławiu, elewacja fron­towa (wersja niezre­al­i­zowana), 1911, zbiory Muzeum Ar­chitek­tury we Wrocławiu

W naszym mieście animował najważniejsze wydarzenia artysty­czne: wspólnie z Maxem Bergiem założył Związek Artystów Śląska (Künstler­bund Schle­sien), prowadził prace kon­ser­wa­torskie, m.​in. w gmachu uni­w­er­sytetu (1900), w kościele Pokoju w Świdnicy (1901) oraz przy prze­bu­dowie ratusza w Lwówku Śląskim (1903–1905). Do jego znaczących projektów we Wrocławiu należą dom wzor­cowy na wys­tawie w 1904 roku, domy czyn­szowe przy ul. Sudeck­iej (1907–1912), projekt fabryki „Werdermühle” (1906–1912), dom własny przy ul. F. Chopina 2 (1905–1906), bi­urowiec przy ul. Ofiar Oświęcim­s­kich (1909–1912) oraz pro­jekty związane z Wystawą Stule­cia – m.​in. Pawilon Czterech Kopuł i pergola (1911–1913).

Hans Poelzig, dom własny przy ul. F. Chopina we Wrocławiu, elewacje fron­towa, tylna i boczne, 1905, zbiory Muzeum Ar­chitek­tury we Wrocławiu

Hans Poelzig, pawilon Wystawy His­to­rycznej, przekrój poprzeczny i elewacja dziedzińcowa, 1913, zbiory Muzeum Ar­chitek­tury we Wrocławiu