W ramach cyklu Spotkajmy się w mieście! spacery i wykłady o architekturze Wrocławia dla dorosłych, zapraszamy na wykład poświęcony twórczości Maxa Berga - jednego z najważniejszych architektów XX wieku, oraz oprowadzanie kuratorskie po wystawie Gdyby. Niezrealizowane wizje nowoczesnego Wrocławia.
14.02, godzina 12.00 – wykład “Max Berg. Nowa architektura we Wrocławiu jako wyraz kultury przyszłości” w Muzeum Architektury, prowadzenie: Jerzy Ilkosz
Wstęp wolny, nie trzeba się zapisywać!
16.02, godzina 12.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie Gdyby. Niezrealizowane wizje nowoczesnego Wrocławia w Muzeum Architektury, prowadzenie: Jerzy Ilkosz
Wstęp wolny, nie trzeba się zapisywać!
Max Berg, projekt nowego ratusza przy placu Powstańców Warszawy, 1919-21
“Max Berg. Nowa architektura we Wrocławiu jako wyraz kultury przyszłości”:
Podczas wykładu omówiona zostanie twórczość najważniejszego architekta XX wieku działającego w przedwojennym Wrocławiu, Maxa Berga. Max Berg (ur. w Szczecinie 17 kwietnia 1870 roku, zm. w Baden - Baden 24 stycznia 1947 roku) był drugim obok Hansa Poelziga najwybitniejszym architektem działającym w Breslau w latach 1909-1925. Studiował w latach 1889 – 1893 na Politechnice w Charlottenburgu i w Monachium u Carla Schäfera. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Szczecinie, a następnie od 1899 roku pełnił funkcję inspektora budowlanego we Frankfurcie nad Menem.
W 1909 roku Max Berg został wybrany przez radę miejską Wrocławia na stanowisko radcy budowlanego miasta i piastował je do 1925 roku. W trakcie pobytu we Wrocławiu, był czynnym uczestnikiem tutejszego życia artystycznego i kulturalnego, m.in. współtworzył „Związek Artystów Śląska”. Berg był nie tylko praktykującym architektem, lecz także teoretykiem architektury. Popularyzował w wykładach i w publikacjach nowe tendencje i własne idee z zakresu budownictwa i urbanistyki.
Największym dziełem architekta pozostaje wrocławska Hala Stulecia (1910-1913), wpisana obecnie na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wiele jego projektów nie zostało zrealizowanych, ale wszystkie wytyczały nowe drogi w architekturze. Jako jeden z pierwszych architektów w Europie, Berg zaprezentował w latach 1919-1921 projekty wieżowców, które były ważnym elementem jego koncepcji urbanistycznej dotyczącej przebudowy Wrocławia. Jego idea zasadzała się na podziale miasta na funkcjonalne strefy: „strefę mieszkaniową”, „strefę pracy i biznesu–city” i „strefę zabudowy monumentalnej”, przeznaczoną dla kultury i nauki.
We Wrocławiu, poza Halą Stulecia, architekt zrealizował takie budowle, jak: szpital dla niemowląt „Sauglingsheim” (ul. Hoene-Wrońskiego, 1910-1911), dom własny (ul. Kopernika, 1910), domy fundacji Gothelfa (Aleja Pracy, 1911-1912), łaźnia miejska (ul. Marii Curie – Skłodowskiej, 1912-1914), kaplica cmentarna (cmentarz na Osobowicach, 1920-1921), dwie elektrownie wodne (ul. Nowy Świat i ul. Witolda, 1821-1925), hala wystawowa (ul. Wystawowa, 1925). Po opuszczeniu Wrocławia Berg przeniósł się do Berlina, gdzie działał w Pruskiej Akademii Urbanistyki.
O wystawie:
Od początku XX wieku po schyłek lat dwudziestych wrocławscy architekci stworzyli wiele projektów, które nie zostały zrealizowane. Koncepcje Maxa Berga, Hansa Poelziga, Ludwiga Moshamera, Adolfa Radinga czy Ernsta Maya często pozostawały jedynie na papierze, a mimo to miały olbrzymie znaczenie dla rozwoju architektury i urbanistyki nowoczesnego Wrocławia. Jak dziś wyglądałoby miasto, gdyby udało się zrealizować śmiałe, kontrowersyjne, a czasem zupełnie nieprawdopodobne wizje architektów początku XX stulecia? I czy w tym (pozornym) szaleństwie była jednak metoda?
Na wystawie zgromadzono oryginalne projekty i rysunki oraz wykonane na ich podstawie modele, a także reprodukcje zachowanych tylko w publikacjach materiałów, ilustrujących rozwiązania urbanistyczne związane z koncepcją poszerzenia obszaru miasta. Odnosiły się one także do dyskusji, która została zapoczątkowana w latach 1921–1922 przy okazji konkursu poświęconego rozbudowie i powiększeniu terenu Wrocławia i gmin podmiejskich.
Prezentowane projekty i rysunki pochodzą ze zbiorów Muzeum Architektury we Wrocławiu, Leibniz-Institut für Raumbezogene Sozialforschung e.V. (IRS) w Erkner pod Berlinem, Architekturmuseum der Technischen Universität w Berlinie, Akademie der Künste w Berlinie oraz Staatliche Kunstsammlungen w Dreźnie, gdzie zachowały się dwa wyjątkowe rysunki Oskara Kokoschki związane z projektowanym przez Maxa Berga krematorium na wrocławskim Cmentarzu Grabiszyńskim.