Głównym bohaterem wystawy Odrażający, brudny, zły jest wyburzony dekadę temu wrocławski dworzec autobusowy przy ulicy Suchej – obiekt, w którego dziejach można dostrzec odbicie wielu problemów społeczno-gospodarczych, z jakimi przez dekady mierzyły się „miasta odzyskane” takie jak Wrocław.

Dworzec, zaprojektowany przez Wiesława Dobrowolskiego, powstał na terenie tzw. Małpiego Gaju – częściowo zdziczałych pozostałości parku otaczającego dawny kościół Zbawiciela. Na początku lat 70. postanowiono uporządkować i zagospodarować ten teren, tworząc tu nowoczesny dworzec autobusowy. Ogłoszony wówczas konkurs, w którym zwyciężył projekt Dobrowolskiego, zapoczątkował jeden z najbardziej pechowych procesów inwestycyjnych w powojennej historii miasta.

Budowa kompleksu rozpoczęła się w 1975 roku i trwała… ponad 20 lat. Kolejne zmiany koncepcji, ograniczenia budżetowe i problemy technologiczne sprawiły, że oddany do użytku obiekt w niewielkim stopniu przypominał pierwotny, modernistyczny projekt. Nieliczne zrealizowane zgodnie z planem rozwiązania, jako trudne w utrzymaniu, szybko wyłączano z użytku. Na domiar złego wczesny kapitalizm nasycił dworzec jaskrawymi reklamami i zapachem sprzedawanych z koca oscypków. Utrwalona „bylejakość” przesłaniała pierwotną ideę i potencjał: dyskretną elegancję bryły rozszerzającej się ku górze oraz wyrazistą ekspresję ażurowego dachu, którego belki przebijały się przez boczne ściany pawilonu. Po niespełna dwóch dekadach funkcjonowania zdegradowany i powszechnie nielubiany, niedoszły zabytek modernizmu został zburzony, ustępując miejsca centrum handlowemu.

Pierwsza część wystawy – nostalgiczno-archiwalna – dokumentuje losy dworca poprzez faktografię, historie mówione i artystyczne interpretacje wspomnień. Druga przyjmuje perspektywę spekulatywną, zadając pytanie: co by było, gdyby losy obiektu zamiast katastrofą okazały się historią sukcesu?

Kurator: Kuba Żary

Harmonogram wydarzeń towarzyszących wystawie:

• 2.10, godz. 17:00-18:30 – Klątwa „Szkieletora” – biurowiec NOT w Krakowie. Historia niedokończona
• prowadząca: Zofia Grząślewicz

• rozmowa: Zofia Grząślewicz i Kuba Żary

• 5.10, godz. 13:00-14:00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Odrażający, brudny, zły”

• prowadzący: Kuba Żary

Podczas oprowadzań kuratorskich poznamy bliżej bohatera wystawy „Odrażający, brudny, zły” – dworzec autobusowy przy ulicy Suchej. Posłuchamy historii jego przeciągającej się przez lata budowy, szybkiej degradacji na przełomie wieków, w końcu wymazania go z przestrzeni miasta. Wspólnie z biorącymi udział artystami i architektami zastanowimy się nad tym, jak obiekt został zapamiętany i jakie mogłyby być alternatywne finały jego historii.

• 16.10, godz. 17:00-18:30 – Dzikie przyjemności
• prowadzący: Krzysztof Ziental

• rozmowa: Kuba Żary

• 9.11, godz. 13:00-14:00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Odrażający, brudny, zły”

• prowadzący: Kuba Żary

Organizatorzy: Wrocławska Fundacja Filmowa i Muzeum Architektury we Wrocławiu